Trang chủ » Khám phá Huế » Di tích Huế » Đàn Nam Giao – đàn tế trời của các vua Nguyễn ở Huế
Tour Huế 1 ngày giá rẻ 750.000đ

Đàn Nam Giao – đàn tế trời của các vua Nguyễn ở Huế

Đàn Nam Giao – đàn tế trời của các vua Nguyễn ở Huế. Theo thống kê, đã có 10 trong tổng số 13 vị vua nhà Nguyễn đích thân tế hoặc sai người tế thay ở đàn Nam Giao với 98 buổi đại lễ được tổ chức.

Vị trí xây dựng Đàn Nam Giao

Nằm ở phường Trường An, thành phố Huế, cách kinh thành Huế khoảng 4km về phía nam. Đàn Nam Giao triều Nguyễn là một di tích lịch sử đặc biệt của triều đại phong kiến cuối cùng ở Việt Nam. Công trình được vua Gia Long cho khởi công xây dựng vào ngày 25/3/1806, là nơi các vua nhà Nguyễn tổ chức lễ Tế Giao, lễ tế trời đất vào mùa xuân hàng năm. Đây là một di tích trong quần thể di tích cố đô Huế và cũng là đàn tế duy nhất còn tồn tại ở Huế.

Lễ tế Đàn Nam Giao là một nghi thức được xếp vào hàng Đại tự (tức lễ lớn), là nghi lễ quan trọng của triều Nguyễn, chỉ có nhà vua mới có quyền làm lễ tế giao. Dưới triều đại nhà Nguyễn, lễ tế giao được tổ chức mỗi năm một lần và kéo dài đến 3 ngày. Từ sau đời vua Thành Thái đến năm 1945, lế tế trời được tổ chức 3 năm 1 lần. Đến thời vua Bảo Đại, thời gian lễ tế trời rút lại chỉ còn một ngày.

Kiến trúc Đàn Nam Giao

Về tổng thể, Đàn Nam Giao là một tổ hợp kiến trúc nằm trong khuôn viên hình chữ nhật. Bốn mặt khuôn viên đều trổ cửa theo bốn hướng Đông, Tây, Nam, Bắc trong đó cửa Nam là cửa chính. Trước mỗi cửa đều xây bình phong, mỗi bình phong rộng 12,5m, cao 3,2m, dày 0,8m, được xây bằng đá, nay chỉ còn ba bức ở các phía Đông, Nam, Tây

Đàn Nam Giao có diện tích khoảng 10ha, khuôn viên có diện tích khoảng 265m x 390m. Trung tâm của khuôn viên đàn Nam Giao là Giao đàn, hướng về phía Nam, gồm 3 tầng. Đây là nơi diễn ra các hoạt động lễ nghi chính trong lễ tế Nam Giao

Ý nghĩa các tầng trong kiến trúc Đàn Nam Giao

Tầng dưới cùng xây hình vuông, tượng trưng cho Người, có cạnh dài 165m, cao 0,84m; xung quanh xây lan can cao 0,93m, dày 0,3m, bốn mặt có thềm, đều 4 bậc, vòng lan can được sơn màu đỏ.

Tầng giữa là Phương đàn hay còn gọi là Tùng đàn, xây hình vuông, tượng trưng cho Đất, có cạnh dài 83m, cao 1,1m; xung quanh xây lan can, cao 0,9m, dày 0,3m. Đây là nơi tế tế các vị thần theo tín ngưỡng dân gian thời nhà Nguyễn. Tầng này vòng lan can được tô màu vàng tượng trưng cho đất.

Tầng trên cùng hay còn được gọi là Viên đàn, tượng trưng cho Trời, được xây dựng theo hình tròn vòng lan can được tô một màu xanh tượng trưng cho trời cao khoảng 2 thước có đường kính 9 trượng 6 thước, nền cao 7 thước, có đường kính 40,5m, cao 2.8m; xung quanh xây lan can cao hơn 0.8m, dày 0,3m.

Có thể thấy kiến trúc đàn Nam Giao triều Nguyễn tuân thủ chặt chẽ theo thuyết Tam tài (Thiên – Địa – Nhân) cũng như quan niệm “Trời tròn Đất vuông”. Đặc biệt, yếu tố Con người được thể hiện rất rõ ràng và khá bình đẳng với tất cả Trời Đất và các vị thần linh, thể hiện tư tưởng Thái Hòa của Việt Nam dưới thời Nguyễn. Bốn phía được xây bậc lên xuống, ba mặt bắc, tây, đông xây 9 cấp, mặt nam xây 15 cấp.

Các công trình phụ bên trong Đàn Nam Giao

Xung quanh còn có các công trình phụ như Trai Cung (dành cho vua nghỉ ngơi vài ngày để chay tịnh trước khi tế), Thần khố (nhà kho), Thần trù (nhà bếp) và một số công trình phụ khác bằng gỗ, lợp tranh chỉ dựng lên trong những ngày tế lễ.

Ở phía Tây Nam của Giao đàn là Trai cung, xây dựng theo thế “tọa Bắc hướng Nam”. Trai cung là nơi nhà vua trai giới thanh tịnh trước khi hành lễ.

Ngoài ra, trong khuôn viên đàn Nam Giao còn có Thần khố là kho cất giữ đồ tế khí, Thần trù là nhà bếp chuẩn bị đồ tế lễ, nằm ở phía đông bắc của Giao đàn. Các công trình này ngày nay đều không còn. Lễ tế Nam Giao được coi là nghi lễ quan trọng bậc nhất dưới chế độ quân chủ.

Mốc lịch sử của Đàn Nam Giao

Đây là lễ tế Trời Đất, nhằm khẳng định tính chính thống của triều đại, uy quyền của Hoàng đế tuân theo mệnh trời mà cai trị dân chúng, chỉ nhà vua mới có quyền thực hiện. Theo sử sách, vua Gia Long lần đầu tiên tổ chức lễ tế đàn Nam Giao vào ngày 27/3/1807.

Trong suốt 79 năm độc lập của nhà Nguyễn, đàn Nam Giao luôn là nơi tổ chức nghi thức tế Giao đều đặn vào mùa xuân hàng năm. Từ năm 1886 – 1890, triều đình Huế không tổ chức lễ tế Giao. Bắt đầu từ năm 1891, cứ ba năm một lần, vua Nguyễn lại đến tế Trời Đất ở đàn tế. Lễ tế cuối cùng của triều Nguyễn tại đây là vào ngày 23/3/1945.

Sau khi nhà Nguyễn chính thức cáo chung vào tháng 8/1945, đàn Nam Giao không được sử dụng, dần dần đổ nát, hoang phế qua hai cuộc chiến.

Năm 1977, một đài tưởng niệm liệt sĩ bằng gạch đã được xây trên nền Viên đàn.

Đến năm 1992, UBND tỉnh Thừa Thiên-Huế có quyết định di dời đài tưởng niệm liệt sĩ, khôi phục đàn Nam Giao, đồng thời giao Trung tâm Bảo tồn di tích Cố đô Huế nhiệm vụ bảo vệ, lập hồ sơ, luận chứng kỹ thuật phục vụ công tác trùng tu.

Đàn Nam Giao – nằm trong danh mục được công nhận di sản văn hóa thế giới

Năm 1993, đàn Nam Giao nhà Nguyễn nằm trong danh mục 16 di tích có giá trị toàn cầu nổi bật được UNESCO công nhận là di sản văn hóa thế giới.

Năm 1997, đàn được xếp hạng di tích lịch sử – văn hóa cấp quốc gia và được trùng tu tôn tạo bước đầu.

Mùa Festival Huế năm 2004, lần đầu tiên sau gần 60 năm, Trung tâm Bảo tồn di tích Cố đô Huế đã phục dựng lại lễ tế Nam Giao ở đàn Nam Giao triều Nguyễn và đây tiếp tục là điểm nhấn trong các mùa Festival Huế nhiều năm sau.

Nội dung tổng hợp/Hình ảnh: RedsVN

City Tour Huế 1 ngày

Tôi là ai: Iu Huế

Là một người yêu Huế! Gọi ngay: 0934.579.759 | 0914.73.1914

BÌNH LUẬN

Khám phá thêm

Ý nghĩa 9 ngọn núi đúc trên Cửu Đỉnh Huế

Ý nghĩa 9 ngọn núi đúc trên Cửu Đỉnh Huế – Ở mối đỉnh trong …